Công ty tỷ đô từ ý tưởng thiết kế lều trên sa mạc

 

Christian Weber từng gắn bó với Burning Man - lễ hội nghệ thuật mùa hè được tổ chức hằng năm, thu hút tới 70.000 người, được tổ chức tại sa mạc Black Rock Desert nóng bỏng và đầy gió của vùng Nevada. Sau hơn 20 năm cắm trại tại lễ hội này với vô vàn những cách thức khác nhau, vào năm 2014, Weber đã tình cờ được thấy một mô hình lều tạm từ người bạn của mình.

 

Ngày càng trở nên phổ biến trên khu vực sa mạc Black Rock, những ngôi lều tạm hình lục giác này có thể đem lại nhiều lợi ích như cách nhiệt, tạo môi trường tối và là nơi trú ẩn tốt dù trong thời tiết nóng bức hay lạnh giá. Điều này giải thích vì sao lễ hội Burning Man hằng năm có tới hơn 1.000 chiếc lều tạm được sử dụng. Webeer đã thành lập một dự án cho sự kiện vào năm 2015, tổ chức một nhóm tham gia cắm trại Burning Man gồm 350 người.

 

Rồi những nghi ngại bắt đầu dấy lên. Anh lo lắng, không biết rằng để lắp được một chiếc lều tạm như vậy sẽ mất bao lâu, hơn nữa, chúng rất mỏng manh và không thể cất, gập một cách tiện lợi. Thay vào đó, phải có hẳn một chiếc xe tải mới có thể vận chuyển được những túp lều này. Chính vì vậy, Weber - người đàn ông mà thời bấy giờ đã sở hữu cả một công ty dầu mỏ, đã triển khai một giải pháp thay thế thân thiện mới môi trường hơn. Anh đã tập trung vào việc lên kế hoạch cho chính chiếc lều của mình và bỏ ra khỏi đầu những túp lều mà anh đã thấy trước đó.

 

 

4 tháng sau, giữa đêm khuya, anh tỉnh dậy ở nhà mình tại Napa, California, đầu anh trở nên nóng ran. "Tôi không thể loại bỏ được ý tưởng này ra khỏi tâm trí mình. Tôi bắt đầu suy nghĩ về việc kết nối các vách của một túp lều lại với nhau, làm sao để gấp gọn chúng lại chỉ thành một mảnh mà thôi. Tôi nghĩ về việc dùng chất liệu vải. Tôi đã đọc cuốn sách về Origami (gấp giấy Nhật Bản) và vẽ phác thảo ra một vài bản", Weber chia sẻ trong một cuộc phỏng vấn gần đây.

 

Kết quả là anh đã cho ra đời chiếc Shiftpod - một chỗ trú ẩn thông minh, có khả năng cách điện, dễ dựng, có trọng lượng là 64 pounds (khoảng hơn 29kg) nhưng có thể vận chuyển rất dễ dàng. Với kích thước 77x13x13 inch, chiếc lều đủ lớn để đặt vừa một chiếc giường cỡ đại và khá nhiều các vật dụng khác. Hầu hết mọi người đều có thể đứng bên trong.

 

Ban đầu, Weber đã lên kế hoạch tạo ra một số Shiftpods cho các trại viên. Anh nói với bạn bè về dự án này và cũng gửi một mẫu đơn đặt hàng trực tuyến cho họ. Anh nghĩ rằng có lẽ sẽ có khoảng 30 người sẽ muốn đặt, với giá tầm 800 USD (khoảng hơn 18 triệu đồng). "Ai đó đã đăng tin này lên Facebook. Rồi mọi người biết và đã chuyển tiền cho tôi nhưng tôi thậm chí còn không biết họ là ai. Năm đó, chúng tôi đã bán và vận chuyển tới 300 chiếc lều", anh nói.

 

 

Lần đầu tiên đến sa mạc Black Rock vào tháng 8/2015, Daniel Terdiman - phóng viên của nhiều tờ báo in và báo mạng tại Mỹ - đã được nhìn thấy chiếc Shiftpod. Anh cảm thấy thích thú với những tính năng của chiếc lều đầy ấn tượng này, nó có thể ngăn bụi và đặc biệt chỉ mất 5 phút để dựng. Anh chia sẻ, chiếc lều giống như thể một nơi thích hợp để trò chuyện dưới trăng và là nơi để không phải chết cóng qua đêm lạnh giá. Chiếc lều là thứ "chẳng giống thứ gì khác" và vì thế, trước khi sự kiện Burning Man 2016 diễn ra, anh đã mua một chiếc.

 

Trong sự kiện cắm trại năm 2016, có hơn 1000 chiếc trên khu vực diễn ra lễ hội. Vào thời điểm đó, Weber đã bán lại hoạt động kinh doanh xanh của mình và khởi chạy Công ty Advanced Shelter Systems Inc. (ASSI). Công ty có trụ sở tại Napa này đã biến ý tưởng trong đêm muộn của anh về một căn lều dành cho lễ hội Burning Man thành một doanh nghiệp hàng tỷ đô, và thị trường của nó còn đi xa hơn cả lễ hội tại nước Mỹ này.

 

 

Napa nổi tiếng là một trong những vùng trồng nho nổi tiếng của thế giới. Tuy nhiên, ngay cả một nơi bị chi phối bởi hàng dặm những dãy nhà máy sản xuất rượu vang tuyệt đẹp, cũng luôn có những công viên phụ chẳng có gì nổi bật. Và trong một buổi sáng mùa hè gần đây, phóng viên Daniel Terdiman đã có dịp được trò chuyện với Weber tại công viên trong vùng này, về tất cả những gì đã diễn ra xung quanh chiếc lều Shiftpod trong vài năm gần đây.

 

Mặc dù, các căn lều tạm được dựng nên trong điều kiện khắc nghiệt của lễ hội Burning Man, những người tham gia sự kiện này, hay còn gọi là các "Burners", giờ đây, chỉ chiếm ít hơn một nửa trong tổng số khách hàng của anh. Thay vào đó, những thành viên của các lễ hội khác lại trở thành những vị khách mua hàng quen thuộc. Điều này được chứng mình bằng một bức ảnh chụp, cho thấy đã có vài trăm chiếc lều Shiftpod được dựng tại lễ hội Further Future - một sự kiện âm nhạc và phong cách sống đỉnh cao mà tờ Nhật báo Phố Wall đã từng có lần gọi nó là "Burning Man dành cho tỷ phú".

 

Ban đầu được bán với giá 800 USD, Shiftpod đã được nâng cấp lên mô hình 2.0 và hiện đang được giảm giá còn 1.299 USD (khoảng 29,5 triệu đồng), giá ban đầu khi chưa giảm của sản phẩm này là 1.499 USD (hơn 34 triệu đồng). Công ty ASSI cũng đã giới thiệu một chiếc Shiftpod Mini và một hệ thống ống ngang để kết nối 2 chiếc lều lại với nhau.

 

 

Tuy nhiên, câu chuyện của Weber chưa kết thúc bằng việc bán hàng nghìn chiếc trại cao cấp cho những người dự lễ hội. Sau khi trở về nhà từ sự kiện Burning Man năm 2015, một đám cháy đã xảy ra tại miền Bắc California, cướp đi sinh mạng của 4 người dân, phá hủy hơn 2.000 tòa nhà tại một số thị trấn và hàng ngàn người đã phải di dời.

 

"Tôi lên xe và trở lại ngay sự kiện Burning Man, lấy ra 20 chiếc lều Shiftpod từ kho dự trữ. Chúng tôi rửa sạch và phục hồi lại chúng" với mục đích sẽ quyên góp cho tổ chức phi chính phủ đang phối hợp để thực hiện các nỗ lực cứu trợ", anh cho biết.

 

Tuy nhiên, ý định của anh đã bị từ chối khi tổ chức này chỉ muốn tiền mà thôi. Cuối cùng, Weber đã hiến tặng một vài chiếc Shiftpod cho từng hộ gia đình. Nhưng trải nghiệm này đã cho anh một bài học không nhỏ về sự quan liêu cũng như quá trình phục hồi sau thảm họa thiên tai.

 

 

Ngay từ đầu, ASSI đã cam kết sẽ tặng một chiếc lều Shiftpod trên mỗi 20 sản phẩm được bán ra. Nhưng hiện giờ, Weber lại cảm thấy hào hứng với một ý tưởng lớn hơn, đó là dùng những túp lều Shiftpod này làm nơi ở tạm hoặc làm các đơn vị trại cho ban điều hành khẩn cấp trong trường hợp có thiên tai.

 

"Trên thế giới, có 53,4 triệu người bắt buộc phải di dời ngay lập tức do chiến tranh và bất ổn chính trị. Rất nhiều người trong số họ đang phải sống trong những căn lều lụp xụp với vải bạt màu xanh. Vì vậy, chúng tôi đang cố gắng tạo ra một sản phẩm với chi phí thấp, dễ vận chuyển và dễ lắp đặt để mọi người có thể sử dụng tạm đến 5 năm", anh chia sẻ.

 

Bạn có thể thấy những căn lều tạm của ASSI trên khắp thế giới. Chúng có mặt tại Haiti, Nhật Bản và Nepal. Tại Hy Lạp, chúng đã từng được dùng làm nơi ở tạm của những người tị nạn, ngay khi họ di chuyển tới đây bằng đường biển.

 

Weber cho biết, ASSI đã hợp tác cùng một công ty phần mềm để tặng 200 chiếc Shiftpods cho thành phố của Honolulu, nhằm hỗ trợ cho thảm họa và giúp đỡ những người vô gia cư ở Haiti.

 

Vào năm 2016, khi cơn bão đổ bộ vào Florida, Weber đã nhận được một cuộc gọi yêu cầu đặt hàng nghìn chiếc lều. "Chúng tôi lúc đó đang có khoảng vài trăm chiếc và đã vận chuyển đi ngay lập tức", anh nói.

 

Tháng 6 vừa qua, 40 cơ quan địa phương, tiểu bang và liên bang ở Mỹ đã hợp lại tại Cape Blanco, Oregon cho cuộc tác chiến Triton 32. Đây là một bài luyện tập ứng phó trong trường hợp khẩn cấp, gần với việc huấn luyện quân đội, cảnh sát và các bộ phận tác chiến đầu tiên ở nơi khác trong cùng khu vực biệt lập này. Bài tập này nhằm chuẩn bị cho những tình huống xấu, ví dụ như một động đất thảm khốc. Trong tình huống này, ASSI đã được yêu cầu mang theo một số sản phẩm mới của Hãng, bao gồm cả những chiếc "nhà tạm container" (Shelterpod) và "trại dựng nhanh" (Responsepod).

 

"Chúng tôi khá ấn tượng với tổng thể", Jordan Fanning - điều phối viên của Trung tâm điều hành khẩn cấp của thị trấn Brookings, Oregon cho biết. "Trải nghiệm đầu tiên của chúng tôi là gặp nhau tại sân bay, và chưa hề có kế hoạch nếu trời mưa. Vốn dĩ, theo dự kiến đây là một cuộc họp ngoài trời, nhưng đột nhiên trời mưa. Cuối cùng, chúng tôi đã sử dụng một chiếc trại Shiftpod để làm phòng họp tạm thời".

 

Tuy nhiên, những gì mà mọi người thích khi tham gia vào bài tập thực tế này là tính tiện lợi, dễ dàng khi dựng các mẫu lều Shiftpod, Shelterpod và Responsepod, đặc biệt là đối với những tình nguyện viên không có kinh nghiệm dựng lều. Fanning cho biết: "Thực sự rất thú vị khi mà ai cũng có thể tự tìm ra cách để dựng chúng lên. Bạn sẽ không thể làm được điều đó với những loại lều trại lớn. Chúng sẽ có rất nhiều các mảnh khác nhau và bạn phải biết cách kết nối từng mảnh một cách hợp lý".

 

Hơn thế nữa, một số người trong các đơn vị Không quân Hoa Kỳ đánh giá cao những sản phẩm này bởi chúng có thể được thiết lập vô cùng dễ dàng ngay sau khi tung ra khỏi trực thăng. "Khi chiếc Chinook hạ cánh, chúng tôi có thể dựng ngay một đơn vị trại, thậm chí trước cả lúc cánh quạt của máy bay ngừng quay".

 

Những chiếc Shiftpod cũng rất chắc chắn, mặc dù phải chịu áp lực từ cánh quạt máy bay nhưng không có cái nào bị thổi bay. Trong một thử nghiệm tại Đại học John Brown vào tháng 4, một trong những chiếc lều được đặt phía trước một chiếc quạt khổng lồ và gió thì càng lúc càng mạnh. Chỉ khi sức gió đạt tới 175 km/h, chiếc lều này mới bị thổi bay.

 

Fanning cho biết, thành phố Brookings đang cho cân nhắc việc mua hàng chục chiếc Shiftpod để phần nào đảm bảo rằng những người lao động sẽ có chỗ trú ẩn trong trường hợp có động đất lớn xảy ra. Ông nói "Nếu đặt được 40 - 50 trại trong một container vận chuyển, chúng tôi sẽ có thể phản ứng nhanh hơn mà không cần phải đợi Cơ quan Liên bang Quản lý Khẩn cấp (FEMA) hay tiểu bang tới hỗ trợ".

 

Như Weber đã thấy, một trong những thách thức lớn nhất trong việc ứng phó với thiên tai là nhiều tổ chức sẽ cùng bắt tay vào hành động, kết quả là họ đang cạnh tranh với nhau để tìm kiếm các nguồn lực. Người dân có thể phải chờ rất lâu trước khi nguồn trợ giúp đến và rất nhiều người buộc phải trú ẩn trên các khu vực thể thao, trường học hoặc các tòa nhà lớn khác, chẳng có gì hơn ngoài chăn mền và bất cứ thứ gì mà họ lấy được từ nhà một cách vội vã.

 

Weber muốn tìm một giải pháp cho điều đó. Anh nói: "Mục tiêu của chúng tôi là thiết lập các bộ dụng cụ cá nhân có đủ lều, nước và những thứ cần thiết cho một gia đình 4 người, đủ để dùng trong 30 ngày và đồng thời xây dựng hệ thống đồ dùng đủ cho 1.600 người mà một thùng container có thể đựng vừa".

 

Khách hàng của sản phẩm mới này rõ ràng sẽ là các công ty lớn, nằm trong các khu vực động đất (như Thung lũng Silicon) có bãi đậu xe lớn và không gian rộng để chứa và thiết lập các trại cư trú khẩn cấp. "Bạn hoàn toàn có thể bước ra, nhấn nút mở container và dựng trại. Bật tất cả các hệ thống radio, vệ tinh liên lạc lên và bạn đã có nơi trú ẩn thiên tai khẩn cấp trong một chiếc hộp", Weber nó.

 

Anh gọi đây là Trại Cứu trợ Thảm họa (Shelterpod Disaster Camp) và sản phẩm này so với trại của anh tại sự kiện Burning Man có nhiều nét tương đồng. Weber cho biết: "Những bộ dụng cụ này cơ bản chính là container vận chuyển 12m của chúng tôi, đã từng sử dụng tại lễ hội Burning Man. Mỗi năm, chúng tôi đều dỡ các lều trại ra và sử dụng chính container chứa đồ này làm bếp. Nó có bàn gấp và cả điều hòa không khí. Và thế là xong, chúng tôi xếp lại trại vào trong đó và lại tái sử dụng vào năm sau". ASSI sẽ cho các công ty hoặc các cơ quan thuê hệ thống này, hoặc tặng chúng cho các tổ chức cần khi thiên tai xảy ra.

 

 

Kể cả khi ASSI luôn sẵn sàng bỏ ra một phần chi phí cho những khoản từ thiện này, đây vẫn là một doanh nghiệp kinh doanh vì lợi nhuận. Đó là lý do tại sao trong việc tìm kiếm các giải pháp để trợ giá, công ty đã tạo phải tạo ra một đơn vị tiền tệ riêng.

 

Điều này có nghĩa, để loại tiền này được khởi chạy trong một vài tuần tới, Sheltercoin của ASSI sẽ được mô phỏng theo Bitcoin và các hệ thống tương tự. Nếu Sheltercoin hoạt động, ASSI sẽ có thể nhận được rất nhiều các khoản tiền hỗ trợ, ngay cả khi nó giúp lưu thông quá trình chuyển tiền cho những người ở khu vực thiên tai.

 

Để bắt đầu việc này, ASSI sẽ tổ chức ra loại tiền xu cơ bản ban đầu, hoặc ICO, mọi người sẽ mua Sheltercoin bằng đô la Mỹ. Đồng thời, Công ty cũng có kế hoạch cung cấp cho khách hàng mua lều Shiftpod với "chiết khấu cao" nếu họ mua bằng Sheltercoin thay vì đô la Mỹ.

 

Weber hy vọng rằng, nếu có một lượng tương đối người mua lều Shiftpod với đơn vị tiền riêng này, tiền Sheltercoin sẽ được củng cố hơn và giá trị của nó sẽ tăng lên. Giá trị tăng bao nhiêu, chi phí thực sự mà ASSI bỏ ra cho những lều Shiftpod dùng để ủng hộ càng giảm bấy nhiêu. "Càng nhiều người sử dụng, giá trị của đồng tiền này càng tăng lên bởi lượng tiền có giới hạn. Mà giá trị càng cao thì chúng tôi có thể mua được nhiều thiết bị hơn, đào tạo nhiều nhân công hơn và càng có nhiều sản phẩm hơn để vận chuyển đến người cần", Weber nói.

 

Đồng thời, Weber hy vọng rằng anh cũng có thể sử dụng Sheltercoin như một cách để trao tiền cho các nhân viên cứu trợ, những người luôn phải chờ đợi rất lâu để nhận được tiền qua các phương tiện truyền thống. Anh cho biết: "Với công nghệ nền tảng của đơn vị tiền riêng này, tôi có thể gửi tiền ngay tới điện thoại của ai đó. Họ có thể mang đến công ty nào đó trong vùng để lấy tiền mặt". Anh cho biết, những người đổi tiền tệ thường là những người đầu tiên nghĩ đến tình huống khẩn cấp.

 

Liệu đơn vị tiền này có hoạt động được hay không? Anh tin rằng dù có nhiều loại tiền tệ đến đâu, chúng cũng không khác gì một ý tưởng hay khái niệm. "Chúng tôi là một công ty được thành lập một cách vững mạnh với một sản phẩm được nhiều người ưa chuộng, đã đi vào thị trường khổng lồ. Vì vậy, chúng tôi có thể tạo ra nhu cầu cao về tiền ảo", anh chia sẻ.

 

Heather Vescent - người theo chủ nghĩa tương lai và là chuyên gia về các loại tiền tệ khác đồng ý rằng cơn khát của các đơn vị tiền tệ riêng đang diễn ra ngày nay rất "lố bịch".

 

Không biết nhiều về kế hoạch của ASSI, bà vẫn luôn hoan nghênh chiến lược của họ trong việc tạo ra một đơn vị tiền tệ riêng xung quanh các giá trị xã hội của nó. Tuy nhiên, bà cũng cảnh báo rằng, ASSI và những người sử dụng Sheltercoin cần phải biết tự chủ và không để đồng tiền này được sử dụng dưới bất kỳ hình thức nào nhằm chống lại những giá trị xã hội đó.

 

Khi bà lưu ý rằng có rất nhiều tiềm năng về lợi nhuận cho một đồng tiền mới, tuy nhiên, sự biến động trong thị trường tiền tệ riêng này có thể dẫn đến tổn thất lớn cho những nhà hậu thuẫn của Sheltercoin.

 

Weber nhận thức được những rủi ro và sẵn sàng chịu thiệt hại khi Sheltercoin sụp đổ. Nhưng anh tin rằng, đó là cách tốt nhất để thúc đẩy sứ mệnh lan tỏa của ASSI đến nơi mà họ muốn đến. Và đổi lại, để có thể giúp đỡ được càng nhiều người hơn trong khả năng của họ.

 

Còn về việc khi nào Weber sẽ khởi động ICO, anh cho biết, anh có được ý tưởng đó và đúng cái đêm mà người gỗ trong lễ hội Burning Man bùng cháy lên. Anh nói rằng lễ hội và cộng đồng của nó là "Cội rễ của chúng tôi, vì vậy, chúng tôi sẽ không bao giờ quên nơi khởi nguồn của mình".

 

"Tôi luôn nghĩ Burning Man là sự giải phóng cho tôi và sở thích của tôi. Đến giờ, tôi đã học được rất nhiều điều ở đó và biến nó thành một sản phẩm mà tôi có thể chia sẻ với thế giới, rồi giúp đỡ nhiều người hơn, không chỉ những người đang thiếu vắng niềm vui mà còn là những người cần đang sự giúp đỡ và một nơi để trú ẩn", Weber cho biết thêm.